W 2022 roku skontaktowali si臋 z nami przedstawiciele Fundacji Pracownia D贸br Wsp贸lnych, kt贸rzy od lat prowadz膮 ogr贸d spo艂eczno艣ciowy na Osiedlu Jazd贸w. Przedstawili nam koncepcj臋 farmy miejskiej jako pomys艂u na rozw贸j i profesjonalizacj臋 ich dzia艂alno艣ci. Okaza艂o si臋, 偶e w Warszawie jest spora grupa os贸b, dzia艂aj膮cych w ramach organizacji takich jak Kooperatywa Dobrze, Fundacja AgropermaLab, Stowarzyszenie Zasiej czy SGGW, kt贸ra my艣li o wprowadzeniu upraw miejskich na nowy poziom. Wkr贸tce okaza艂o si臋, 偶e Urz膮d m.st. Warszawa jest zainteresowany takim rozwi膮zaniem, a nawet wytypowa艂 ju偶 konkretn膮 dzia艂k臋.聽聽聽
殴r贸d艂o: LINK
W czasach zachwiania suwerenno艣膰 偶ywno艣ciowej i projektowaniu miast w duchu ecopolis, uznali艣my ten pomys艂 za wart zaanga偶owania. Kryzysy ekologiczne, spo艂eczne i zdrowotne ostatnich lat jasno pokazuj膮 nam, 偶e musimy zmieni膰 warto艣ci, kt贸rymi si臋 kierujemy. Jeste艣my w prze艂omowym momencie, w kt贸rym inicjatywy zwi膮zane z urbanistyk膮, przyrod膮 miejsk膮 i 偶ywno艣ci膮 wchodz膮 w nowy etap rozwoju. Jest to czas poszukiwania nowych modeli dzia艂ania, dzi臋ki kt贸rym mo偶liwe b臋dzie budowanie lokalnej odporno艣ci w wymiarze 偶ywno艣ciowym, spo艂ecznym, przyrodniczym i zdrowotnym. Jednym z takich modeli jest sp贸艂dzielcza farma miejska.聽
Podstawowym wyzwaniem okaza艂o si臋 opracowanie modelu spo艂eczno – ekonomicznego farmy adekwatnego dla danego terenu. By艂o dla nas聽 jasne, 偶e na to wyzwanie najlepiej odpowiada nasza us艂uga inkubacji sp贸艂dzielni hybrydowej,聽 kt贸r膮 tworzy膰 b臋d膮 zar贸wno osoby indywidualne jak i prawne. A najlepszym dowodem udanej inkubacji wygrany przetarg na dzier偶aw臋 terenu!聽
Wsp贸艂praca z urz臋dem miasta i budowanie spo艂eczno艣ci聽聽
Dzia艂ania prowadzili艣my dwutorowo. Z jednej strony wsp贸艂pracowali艣my z Zarz膮dem Mienia m.st Warszawy pokazuj膮c kontekst, podstawowe za艂o偶enia, wizj臋 oraz inspiruj膮ce przyk艂ady dzia艂a艅 (polecamy mi臋dzy innymi Organiclea, Sitopia, Kleine Stadt Farm, 脴stergro). Miasto gotowe by艂y przekaza膰 teren wielko艣ci 3,6 ha, po艂o偶ony na urodzajnych glebach przy samej Wi艣le, w rejonie Siekierek. Funkcjonowa艂y tu kiedy艣 ogr贸dki dzia艂kowe, czego 艣ladem s膮 liczne drzewa owocowe. Asystowali艣my w ca艂ym procesie przygotowania do dzier偶awy i konkursu ofert, wskazuj膮c mo偶liwo艣ci i rozwi膮zania prawne. Przekazanie tak du偶ego terenu w mie艣cie na farm臋 jest precedensem samym w sobie i przeciera szlaki kolejnym inicjatywom w Polsce.聽
R贸wnolegle pracowali艣my nad rozwini臋ciem spo艂eczno艣ci i wzmocnieniem jej kompetencji. Ca艂y proces rozpocz臋艂o wydarzenie artystyczne Biennale Nieu偶ytk贸w, podczas kt贸rego wypracowane zosta艂y podstawowe za艂o偶enia – aksjologia przedsi臋wzi臋cia. Uczestnicy zadeklarowali uznanie terytorium farmy za osob臋 przyrodnicz膮, kt贸rej interesy powinny by膰 chronione przez reprezentantk臋 w radzie nadzorczej sp贸艂dzielni.
Nast臋pnie zrealizowali艣my cykl otwartych spotka艅, kt贸re porusza艂y zagadnienie relacji 偶ywno艣ci i miasta w szeroki i wielostronny spos贸b. W efekcie do艂膮czy艂o wiele nowych os贸b a sama inicjatywa zyska艂a du偶膮 rozpoznawalno艣膰 oraz osadzi艂a si臋 w szerszych narracjach urbanistycznych, ekonomicznych i 偶ywno艣ciowych.聽 R贸wnolegle prowadzony by艂 cykl warsztat贸w po艣wi臋cony konkretnym zagadnieniom zwi膮zanym z prowadzeniem farmy w formule sp贸艂dzielni. Wypracowany zosta艂 og贸lny model dzia艂ania, statut oraz rola i sk艂ad poszczeg贸lnych organ贸w.聽
Pracowali艣my w my艣l zasady odwr贸conego modelu rynkowego, stawiaj膮c pytanie nie o to, co sp贸艂dzielcza farma miejska mo偶e zaproponowa膰 nowego i konkurencyjnego na rynku ale o to co poszczeg贸lne osoby i instytucje wsp贸艂tworz膮ce inicjatyw臋 mog膮 i chc膮 wnie艣膰. Dzi臋ki takiemu zmapowaniu zasob贸w uda艂o nam si臋 oprze膰 model spo艂eczno – ekonomiczny na lokalnych zasobach i potencja艂ach. Inspiracj膮 by艂a dla nas metoda ABCD (Asset Based Community Development), kt贸r膮 tw贸rczo rozwin臋li艣my w ramach autorskiej metody Spirala Miejskiej Odporno艣ci. 聽 聽
聽
Powo艂anie sp贸艂dzielni
Sp贸艂dzielni臋 MOST powo艂a艂y 24 osoby fizyczne i dwie osoby prawne. Ale spo艂eczno艣膰 wspieraj膮ca powstawanie farmy jest znacznie wi臋ksza. Opr贸cz szerokiego grona indywidualnych sympatyczek i sympatyk贸w gotowych w艂膮cza膰 si臋 w dzia艂ania na r贸偶nych etapach, nawi膮zali艣my wsp贸艂prac臋 z firmami i organizacjami, kt贸re chc膮 zaanga偶owa膰 swoje zasoby i spo艂eczno艣ci. Rozpocz臋li艣my wsp贸艂prac臋 mi臋dzy innymi z pobliskimi Rodzinnymi Ogr贸dkami Dzia艂kowymi, SGGW, Fundacj膮 im. Heinricha B枚lla, Krajowym Zwi膮zkiem Rewizyjnym Samopomoc Ch艂opska, Kooperatyw膮 Dobrze, Polskim Zwi膮zkiem Emeryt贸w Rencist贸w i Inwalid贸w.聽
Us艂uga inkubacji sp贸艂dzielczych farm miejskich budzi du偶e zainteresowanie r贸wnie偶 w innych miastach. Na fali tworzenia farmy miejskiej w Warszawie, nawi膮zali艣my wsp贸艂prac臋 z Krakowem, Wroc艂awiem i Gda艅skiem. Wsp贸艂tworzymy r贸wnie偶 mi臋dzynarodowe i mi臋dzysektorowe konsorcjum grantu Horizon Europe dla projekt贸w innowacyjnych, kt贸rego celem jest rozwini臋cie strategii i polityk publicznych dotycz膮cych po艂膮cze艅 urbanistyki, rolnictwa i gospodarki na poziomie og贸lnoeuropejskim.聽聽聽
Przej艣cie przez ca艂y proces zak艂adania miejskiej farmy pozwoli艂o nam pozna膰 dog艂臋bnie wyzwania i bariery, kt贸re staj膮 przed inicjatorami takich przedsi臋wzi臋膰. Wiemy jak te problemy rozwi膮zywa膰, staraj膮c si臋 o ziemi臋, wsp贸艂pracuj膮c z urz臋dem, zdobywaj膮c finanse czy rozwijaj膮c kompetentn膮 spo艂eczno艣ci.聽 Naszym do艣wiadczeniem i metod膮 pracy mo偶emy wesprze膰 podobne inicjatywy zar贸wno inicjowane przez samorz膮dy, organizacje spo艂eczne, instytucje publiczne czy inne podmioty.聽
Rozw贸j miejskiej agroekologii postrzegamy jako jedno z podstawowych narz臋dzi regeneracji miast a d膮偶enie do miejskiej suwerenno艣ci 偶ywno艣ciowej jako wa偶n膮 艣cie偶k臋 budowania lokalnej odporno艣ci. Dlatego je艣li potrzebujcie wsparcia w zak艂adaniu ogrod贸w spo艂eczno艣ciowych, farm miejskich, agripark贸w lub innych inicjatyw zwi膮zanych z 偶ywno艣ci膮 w mie艣cie odezwijcie si臋 do nas.聽
Zapraszamy do zapoznania si臋 z raportem, w kt贸rym szczeg贸艂owo opisujemy za艂o偶enia, dzia艂ania oraz przyk艂ady inspiruj膮cych inicjatyw:聽
Sp贸艂dzielcza farma miejska jako narz臋dzie rozwoju miejskiej strefy 偶ywicielskiej oraz agroekologii聽聽
- zadzwo艅 pod numer: +48 573 865 153
- lub napisz email: [email protected]聽
Pomo偶emy!